معرفی و بررسی دستگاه زباله سوز
سوزاندن زباله
زباله سوزها با دیگ های از جنس ورق استیل 310 با آماده سازی سطحی مناسب نظیر ورق استیل تک پولیش، همراه با استانداردهای انتشار بسیار دقیق، به طور گسترده ای از دهه 1980 در کشورهایی مانند آلمان و هلند به کار گرفته شده اند. هزینه ساخت زباله سوزها شامل قیمت ورق استیل 310 مورد استفاده و فناوریهای به کار گرفته شده در آن می باشد که عبارتند از دیگهای رندهای متحرک در مقیاس بزرگ یعنی ظرفیت حدود 1 میلیون تن در هر نیروگاه که امکان سوزاندن انبوه زبالههای بسیار متنوع را فراهم میکند. فشارها و دماهای پایین بخار برای جلوگیری از خوردگی و تمیز کردن گسترده گازهای دودکش نیز از جمله فناوری های دیگر زباله سوزها هستند.
راندمان زباله سوزها
راندمان الکتریکی زباله سوزهای معمولی بین 15 تا بیش از 20 درصد است. سوزاندن انبوه به فناوری کلیدی تبدیل زباله به انرژی در اروپا تبدیل شده است، اما همچنین با هزینه های تصفیه در محدوده 50 تا 150 یورو در تن نسبتاً گران است. فارغ از هزینه های اولیه ناشی از ورق استیل 310 استفاده شده و کیفیت آن، استانداردهای انتشار، تأثیر زیادی بر کل هزینه های تصفیه زباله دارند. تعویض به موقع ورق استیل 310 دیگ سوزان دستگاه و آماده سازی سطحی مناسب مواد اولیه با هدف تولید ورق استیل تک پولیش جهت جلوگیری از رسوب دوده و جرم در دستگاه در راندمان آن تاثیر چشمگیری دارد. در هلند، تجهیزات تمیز کردن گازهای دودکش تقریباً نیمی از هزینه های سرمایه ای یک کارخانه تولید زباله معمولی را تشکیل می دهد.
اهداف زباله سوزها
زباله سوزها (SWI) تاسیسات صنعتی هستند که مبتنی بر فرآیندهای احتراق پایدار در دمای بالا هستند و برای تصفیه زباله های خطرناک، بالینی یا شهری به منظور کاهش حجم و خطرناک بودن آن، جذب، تغلیظ و از بین بردن مواد بالقوه مضر در نظر گرفته شده اند. اخیراً، انرژی را از احتراق زباله برای دفع بازیابی می کنند. اولین SWI در منچستر (در سال 1876) برای اهداف بهداشتی و کاهش نسبت حجم به وزن زباله ساخته شد. چند سال بعد (1893)، یک زباله سوز مولد بخار در هامبورگ راه اندازی شد و دو کارخانه برای گرمایش محلی و تولید همزمان، بین سال های 1903 و 1905، در ایالات متحده ساخته شد. اما تنها در اواخر دهه 1960 بود که SWI ها برای زباله های جامد شهری (MSW) اغلب به سیستم های بازیافت انرژی مجهز شدند.
میزان استفاده از زباله سوزهادر جهان
در تحقیقات مختلف، مقادیر MSW جمع آوری شده، دفن شده و سوزانده شده در کشورهای اروپایی و سایر کشورهای قابل مقایسه، جمع آوری و مورد ارزیابی قرار گرفته است. از نتایج مشهود است که مقادیر زباله های سوزانده شده در بین کشورها بسیار متفاوت است و محل های دفن زباله هنوز به طور گسترده برای دفع زباله های جامد استفاده می شود. مشخص شد که بسیاری از کشورها اصلاً از سوزاندن استفاده نمی کنند، اگرچه در سطح اروپا این درصد به آرامی در حال افزایش است. با این حال، سوزاندن در حال حاضر یک گزینه مهم برای تصفیه و دفع MSW در اکثر کشورها است، که سهم متوسطی نزدیک به 20٪ در بین کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) را به خود اختصاص داده است.
در سراسر اروپا، در اواخر دهه 1990، کوره های زباله سوز MSW یا بسته شدند یا برای برآوردن الزامات قانونی ارتقا یافتند. امروزه، SWIهای نسل جدید به طور فزایندهای به بخشی رایج از یک سیستم مدیریت MSW پیچیدهتر تبدیل شدهاند که در اکثر کشورهای توسعه یافته به شدت تنظیم میشود و شامل طرحهایی برای کاهش تولید، جمعآوری متمایز، و بازیافت زبالهها نیز میشود.
اگرچه زباله سوزها به عنوان وسیله ای موثر برای کاهش و دفع مواد زائد شناخته می شوند، اما زباله سوزهای مدرن و با مدیریت خوب هنوز نگرانی های عمومی و علمی را در رابطه با محصولات جانبی فرآیندهای سوزاندن، به ویژه انتشارات جوی مواد معدنی و آلی خطرناک یا سمی ایجاد می کند، نظیر احتراق ناقص، که به سطوح آلودگی پسزمینه میافزاید. دلایل نگرانی عبارتند از استنشاق آلاینده های موجود در هوا، مصرف آب و غذای آلوده، یا تماس با خاک آلوده و در نتیجه اثرات نامطلوب بالقوه برای سلامتی موجودات که از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال، از آنجایی که فناوری SWI در طول زمان تکامل یافته است و به طور کلی منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانهای شده است، بعید است که کورههای زباله سوز مدرنی که با بهترین فناوریهای موجود ساخته و به درستی اجرا و نگهداری میشوند، سهم قابل توجهی در آلودگی محیط زیست داشته باشند.
سطح استفاده توسط عموم به دلیل چنین امکاناتی به طور قابل توجهی کمتر از نسل قدیمی زباله سوزها است. با این وجود، نتایج مطالعاتی در ایالات متحده نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض غلظت های پایین آلاینده های موجود در هوا با اثرات مزمن سلامتی همراه است. در آن زمان در میان کارشناسان بهداشت عمومی اتفاق نظر وجود داشت که آلایندههای موجود در هوا، حتی در سطوح پایینتر محیط کنونی، باعث تشدید عوارض، بهویژه بیماریهای تنفسی و قلبی عروقی، و مرگومیر زودرس میشوند.
سیدرحیم کیاحسینی