کاربرد ورق استیل ۳۰۹ در کوره

مقدمه

ورق استیل ۳۰۹، آلیاژی است با کاربردهای بسیار که مهم ترین ویژگی آن مقاومت در برابر دمای بالا و نسوز بودن آن است و همین شاخصه سبب شده تا به جزء جدایی ناپذیری از صنایع حساس و کاربردی تبدیل شود. اگرچه کشف آهن، عصر آهن را به وجود آورد و انسان های هزاره های نخست زمین از آن استفاده می کردند، اما عمر استیل و ورق های منتج از آن نهایتا به صد سال می رسد و امروزه نقشی تعیین کننده در بسیاری از وجوه زندگی انسان معاصر دارد. کاربرد ورق استیل ۳۰۹ برای صنعتگران مثال هایی چون: محفظه های با حرارت بالا، جعبه های آتش نشانی، میلگردها و اجزای کوره دارد؛ اما برای مردم عادی نیز در سطوح اجاق گاز، اجزای فر و قابلمه های نسوز قابل مشاهده است.

ورق استیل ۳۰۹ چیست؟

ورق استیل ۳۰۹، آلیاژی فلزی است که بیشترین ترکیب شیمیایی آن را آهن با درصد ۶۰ تشکیل داده است. کروم با ۲۳ درصد رتبه دوم را در ترکیب این آلیاژ برعهده دارد و این ورق شامل ۱۴ درصد نیکل، ۲درصد منگنز، ۱درصد سیلیکون، ۲۰.۰٪کربن، ۰۴۵.۰٪ فسفر و ۰۳.۰٪گوگرد است. 
نام تجاری رایج این آلیاژ، ورق استیل ۳۰۹ است و به عنوان محصولی همه کاره در تمامی صنایع سبک و سنگین کاربرد دارد. این گرید آلیاژی در محدوده دمایی ۲۵۰۰تا ۲۵۹۰ درجه فارنهایت معادل ۱۴۸۰ تا ۱۵۳۰ درجه سانتی گراد، ذوب می شود. از لحاظ داده های ساختی نیز این ورق فلزی به راحتی و با روش های استاندارد قابل ساخت و پردازش است. این ورق فلزی کاملا شکل پذیر است و شرایطی مشابه ورق ۳۱۶ دارد. این ورق فلزی را می توان با انواع روش های استاندارد نظیر SAW، SMAW، MIG، PLASMA، TIG و FCAW جوشکاری نمود. 

ویژگی های ورق استیل ۳۰۹

همان طور که عنوان شد، صنعتگران این آلیاژ را محصولی همه کاره می دانند که کاربردهای حساس و حیاتی دارد. در ادامه به برخی از ویژگی های این محصول می پردازیم:  
 

•    مقاومت در برابر خوردگی
فلزات در مجاورت با محیط اطراف خود، واکنش های شیمیایی بروز می دهند به طوری که سالانه از بخشی از حجم و وزن آن ها کاسته می شود. ورق استیل ۳۰۹، به دلیل دارا بودن سطح قابل توجهی از کروم در ساختار شیمیایی خود و نیز پایین بودن کربن در آن، از تحمل قابل توجهی دربرابر خوردگی برخوردار است و از نظر مقاومت یک سر و گردن بالاتر از دیگر آلیاژها قرار می گیرد. 

•    مقاومت در برابر حرارت

این آلیاژ عنوان نسوز را به خود اختصاص داده و از این رو در مواردی که نیاز به ورق های فلزی برای مصارفی با درجه حرارت بالا باشد، صنعتگران از آن بهره می گیرند. وجود مقادیر قابل توجه کروم در ترکیب شیمیای آن در کنار نیکل ناچیز، سبب شده است تا این آلیاژ تا ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد، مقاومت داشته باشد.
•    شکل پذیر و قابل جوشکاری

این آلیاژ به رغم استحکام و نسوز بودن، با عملیات حرارتی آنیلی به راحتی قابل کشش شکل پذیری است. این گرید آلیاژی با هر دو روش ذوبی و مقاومتی قابل جوشکاری است.
•    خاصیت غیر مغناطیسی

خاصیت غیرمغناطیسی این آلیاژ سبب می شود تا در صنایعی که میادین الکتریکی و الکترونیکی دارند نیز مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین باید گفت نه تنها نسوز است، بلکه نگیر هم هست!  

کاربرد ورق استیل ۳۰۹

این آلیاژ به سبب ویژگی نسوز در کوره ها، مشعل ها، فرگاز و فن ها کاربرد دارد. هم چنین در ساخت انواع درب ها، لوله کشی هاو قابلمه ها نیز از این فلز استفاده می شود. ورق استیل ۳۰۹، را در صنایع هوافضا برای ساخت قطعات موتور هواپیما و جت،  در صنعت خودروسازی برای ساخت اگزوز و در صنعت لوازم خانگی با توجه به اینکه این آلیاژ خاصیت مغناطیسی ندارد و در برابر حرارت مقاوم است، برای ساخت دیواره های مایکروویو، تستر، سرخ کن، پلوپز و سایر لوازمی که گرمازا هستند، استفاده می کنند. این گرید آلیاژی در پاتیل های بخار، قطعات کارخانه های بزرگی مانند کاغذسازی، ساخت وسایل گرمایشی و لوازم ترابری نیز کاربرد دارد.

کاربرد ورق استیل ۳۰۹ در کوره

یکی از صنایعی که بیشترین نیاز را به آلیاژهای نسوز و مقاوم دارد، کوره سازی است. ازاین رو ورق استیل ۳۰۹، پراستفاده ترین گرید آلیاژی برای این صنعت به شمار می رود. کوره، مخزنی است که باید توان حداکثر دما را برای زمانی مداوم و طولانی جهت استریلیزه کردن، آنیل شدن و یا تبدیل مواد را داشته باشد، اما مساله این جاست که بدنه کوره یا همان مخزن آن باید از جنسی باشد که در اثر حرارت بالا، زمان زیاد و استفاده مداوم دچار آسیب نشود.
 به همین علت در صنعت کوره سازی، استیل ۳۰۹، کاربردی است؛ چراکه در برابر زنگ زدن و خوردگی مقاوم است، تحمل گرمای آن به ۲۰۰۰ درجه فارنهایت می رسد، خاصیت مغناطیسی ندارد و رسانا نیست و این ویژگی برایش یک مزیت محسوب می شود، زیرا می تواند جریان الکتریکی را بدون انتقال و بروز فاجعه انتقال دهد و نکته آخر اینکه به راحتی قابل شکل پذیری، جوش خوردن و انعطاف است.
ناگفته نماند تمامی شرایطی که بیان شد برای انتخاب گرید آلیاژ مورد استفاده در کوره سازی مهم است، اما شروط کافی نیست. یک نکته مهم دیگر که نباید از آن غافل شد این است که جنس بدنه کوره در ترکیب با موادی که در مخزن آن وجود دارد با توجه به حرارت بالا، ترکیب شیمیایی حاصل نکند، هم چنین بدنه کوره نسبت به مواد شیمیایی که درونش موجود است، باید استحکام لازم را داشته باشد. ورق استیل ۳۰۹ از این قابلیت و استحکام ساختاری برخوردار است.

نتیجه گیری و جمع بندی

ویژگی های ممتاز و خاص ورق استیل ۳۰۹ آن را به یکی از محبوب ترین متریال کاربردی برای صنایع مختلف در نزد صنعتگران تبدیل کرده است. این گرید آلیاژی نسوز و نگیر، به سبب وجود مقادیر قابل توجهی از کروم و نیکل در ساختار شیمیایی خود در برابر زنگ زدگی مقاوم است و همین عامل بر افزایش عمر این ورق فلزی و در نتیجه پراستفاده بودن آن می افزاید. 
ورق استیل ۳۰۹، در ابعاد و قطرهای گوناگونی در بازار عرضه می شود که باتوجه به زمینه مصرف و نیاز خود می توانید تهیه نمایید. هم چنین میلگرد ۳۰۹ نیز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت این آلیاژ با توجه به وزن آن تعیین می شود و به علت تورم موجود در بازار و نوسان قیمت ها، باید به صورت لحظه ای از قیمت نهایی آن اطلاع یافت.